ศาลปกครองสูงสุดมีคำพิพากษากลับคำพิพากษาของศาลปกครองกลาง
กรณีผู้อำนวยการโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยปฏิเสธไม่รับสมัครนักเรียนเข้าศึกษาต่อ
ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒  ประเภทในเขตพื้นที่บริการ

เมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๖๓ ศาลปกครองกลางได้อ่านคำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด จำนวน ๕ คดี และคำสั่งของศาลปกครองสูงสุด จำนวน ๑ คดี กรณีฟ้องขอให้เพิกถอนคำสั่งที่ปฏิเสธไม่รับสมัครผู้ฟ้องคดีเข้าศึกษาต่อในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ประเภทพื้นที่บริการ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ของผู้อำนวยการโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ดังนี้

๑. คดีหมายเลขแดงที่ อร. ๔๕/๒๕๖๒ คดีหมายเลขแดงที่ อร. ๔๖/๒๕๖๒ และคดีหมายเลขแดงที่ อร. ๕๐/๒๕๖๒ เป็นกรณีที่ผู้ฟ้องคดีฟ้องก่อนวันที่ ๒๙ มีนาคม ๒๕๖๒ ที่ผู้ถูกฟ้องคดีจะมีประกาศฯ ว่า ผู้ฟ้องคดีไม่มีสิทธิสมัครเข้าเรียนในประเภทเขตพื้นที่บริการ ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยว่า กระบวนการในการพิสูจน์สิทธิของนักเรียนในเขตพื้นที่บริการ ว่าเป็นนักเรียนที่มีคุณสมบัติสมัครเข้าศึกษาต่อในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ประเภทนักเรียนเขตพื้นที่บริการ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ของคณะกรรมการตรวจสอบและพิสูจน์สิทธิ์เพื่อการสมัครเป็นนักเรียน ในเขตพื้นที่บริการ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ตามคำสั่งโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยเป็นเพียงขั้นตอนการพิจารณาทางปกครอง ยังไม่มีผลเป็นคำสั่งทางปกครองที่กระทบต่อสถานภาพสิทธิหรือหน้าที่ของผู้ฟ้องคดี แม้ต่อมา ผู้ถูกฟ้องคดีได้มีประกาศโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยปฏิเสธไม่รับสมัครโดยไม่มีชื่อผู้ฟ้องคดีอยู่ในบัญชีรายชื่อนักเรียนที่มีสิทธิสอบเข้าเรียนต่อระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ประเภทในเขตพื้นที่บริการ ท้ายประกาศดังกล่าว ซึ่งเป็นคำสั่งทางปกครอง แต่ข้อเท็จจริงปรากฏว่า ภายหลังจากผู้ฟ้องคดีได้รู้ถึงมติของคณะกรรมการตรวจสอบและพิสูจน์สิทธิ์เพื่อการสมัครเป็นนักเรียนในเขตพื้นที่บริการ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ก็นำคดีมาฟ้อง โดยไม่รอให้ผู้ถูกฟ้องคดีมีประกาศโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย จึงถือว่าผู้ฟ้องคดียังไม่เป็นผู้ได้รับความเดือดร้อนหรือเสียหายที่มีสิทธิฟ้องคดีต่อศาลปกครองตามมาตรา ๔๒ วรรคหนึ่งแห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ จึงพิพากษากลับคำพิพากษาของศาลปกครองกลางเป็นยกฟ้อง และให้คำสั่งของศาลปกครองกลางที่ให้ทุเลาการบังคับตามคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ปฏิเสธไม่รับสมัครผู้ฟ้องคดีเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ประเภทในเขตพื้นที่บริการสิ้นสุดลง

๒. คดีหมายเลขแดงที่ อร. ๔๗/๒๕๖๒ และคดีหมายเลขแดงที่ อร. ๕๑/๒๕๖๒ เป็นกรณีที่ผู้ฟ้องคดีฟ้องภายหลังจากผู้ถูกฟ้องคดีมีประกาศฯ ว่า ผู้ฟ้องคดีไม่มีสิทธิสมัครเข้าเรียนในประเภทเขตพื้นที่บริการแล้วหรือฟ้องก่อนแต่มีการแก้ไขเพิ่มเติมฟ้องภายหลังจากมีประกาศดังกล่าวแล้ว ซึ่งถือว่าผู้ฟ้องคดีประสงค์ฟ้องเพิกถอนประกาศของผู้ถูกฟ้องคดีที่ไม่ให้ผู้ฟ้องคดีมีสิทธิสมัครเข้าเรียนในประเภทเขตพื้นที่บริการด้วย ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยว่า กระบวนการในการพิสูจน์สิทธิ์ของนักเรียนในเขตพื้นที่บริการ ว่าเป็นนักเรียนที่มีคุณสมบัติสมัครเข้าศึกษาต่อในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ประเภทนักเรียนเขตพื้นที่บริการ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ของคณะกรรมการตรวจสอบและพิสูจน์สิทธิ์เพื่อการสมัครเป็นนักเรียนในเขตพื้นที่บริการ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ตามคำสั่งโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยเป็นเพียงขั้นตอนการพิจารณาทางปกครอง ยังไม่มีผลเป็นคำสั่งทางปกครองที่กระทบต่อสถานภาพสิทธิหรือหน้าที่ของผู้ฟ้องคดี ต่อมา เมื่อผู้ถูกฟ้องคดีได้มีประกาศโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ปฏิเสธไม่รับสมัครโดยไม่มีชื่อผู้ฟ้องคดีอยู่ในบัญชีรายชื่อนักเรียนที่มีสิทธิสอบเข้าเรียนต่อระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ประเภทในเขตพื้นที่บริการ ท้ายประกาศดังกล่าว อันเป็นคำสั่งทางปกครอง หากผู้ฟ้องคดีไม่พอใจในคำสั่งทางปกครองตามประกาศดังกล่าวของผู้ถูกฟ้องคดี ผู้ฟ้องคดีจะต้องใช้สิทธิอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองดังกล่าวก่อนนำคดีมาฟ้องต่อศาล แต่ข้อเท็จจริงปรากฏว่า ภายหลังจากผู้ฟ้องคดีได้รู้ถึงมติของคณะกรรมการตรวจสอบและพิสูจน์สิทธิ์เพื่อการสมัครเป็นนักเรียนในเขตพื้นที่บริการ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ก็นำคดีมาฟ้องโดยยังมิได้อุทธรณ์คำสั่งทางปกครองตามประกาศโรงเรียนสวนกุหลาบดังกล่าว อันเป็นการไม่ดำเนินการตามขั้นตอนหรือวิธีการสำหรับการแก้ไขความเดือดร้อนหรือเสียหายในเรื่องดังกล่าวก่อนนำคดีมาฟ้องต่อศาลปกครอง ผู้ฟ้องคดีจึงยังไม่อาจใช้สิทธิฟ้องคดีต่อศาลปกครองตามมาตรา ๔๒ วรรคสองแห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ จึงพิพากษากลับคำพิพากษาของศาลปกครองกลาง เป็นยกฟ้องและให้คำสั่งของศาลปกครองกลางที่ให้ทุเลาการบังคับตามคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ปฏิเสธไม่รับสมัครผู้ฟ้องคดีเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ประเภทในเขตพื้นที่บริการ สิ้นสุดลง

๓. สำหรับคดีคำสั่งที่ คร. ๒๖๘/๒๕๖๒ ซึ่งเป็นคดีที่ผู้ฟ้องคดีฟ้องขอให้โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยรับผู้ฟ้องคดีเข้าเรียนในฐานะที่ควรได้รับสิทธิสมัครแบบพื้นที่บริการของโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
ซึ่งศาลปกครองกลางมีคำสั่งไม่รับคำฟ้องไว้พิจารณาและให้จำหน่ายคดีออกจากสารบบความ ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยว่า แม้ตามคำขอท้ายฟ้อง ผู้ฟ้องคดีจะมิได้ระบุขอให้ศาลเพิกถอนประกาศโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยที่ไม่มีชื่อผู้ฟ้องคดีเป็นนักเรียนที่ผ่านการคัดเลือกเข้าเรียนต่อระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ประเภทในเขตพื้นที่บริการ แต่ผู้ฟ้องคดีได้อ้างและแนบประกาศดังกล่าวมาท้ายคำฟ้อง จึงต้องถือว่าผู้ฟ้องคดีมีความประสงค์ฟ้องขอให้ศาลเพิกถอนประกาศโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยที่ไม่มีชื่อผู้ฟ้องคดีเป็นนักเรียนที่ผ่านการคัดเลือกเข้าเรียนต่อระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ประเภทในเขตพื้นที่บริการ อันเป็นคดีพิพาทตามมาตรา ๙ วรรคหนึ่ง (๑) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยประกาศโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยที่ไม่มีชื่อผู้ฟ้องคดีเป็นนักเรียนที่ผ่านการคัดเลือกเข้าเรียนต่อระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๒ ประเภทในเขตพื้นที่บริการ เป็นคำสั่งทางปกครอง หากผู้ฟ้องคดีไม่พอใจคำสั่งดังกล่าว ผู้ฟ้องคดีจะต้องใช้สิทธิอุทธรณ์คำสั่งทางปกครองภายในสิบห้าวันนับแต่วันที่ตนได้รับแจ้งคำสั่งดังกล่าวตามมาตรา ๔๔ วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

การที่ผู้ฟ้องคดีนำคดีมาฟ้องต่อศาลปกครองกลางโดยยังมิได้อุทธรณ์คำสั่งทางปกครองดังกล่าวก่อน ถือเป็นการไม่ดำเนินการตามขั้นตอนและวิธีการสำหรับการแก้ไขความเดือดร้อนหรือเสียหายก่อนนำคดีมาฟ้องต่อศาลผู้ฟ้องคดีจึงไม่มีสิทธิฟ้องคดีตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ จึงมีคำสั่งยืนตามคำสั่งของศาลปกครองกลางที่ไม่รับคำฟ้องไว้พิจารณา

รายละเอียดปรากฏตามคำพิพากษาและคำสั่งดังนี้

-เอกสารข่าวศาลปกครอง http://bit.ly/2RBF44w
-คำพิพากษา ศป.สูงสุด ที่ อร. 45/2562 http://bit.ly/3aVvvFe
-คำพิพากษา ศป.สูงสุด ที่ อร. 46/2562 http://bit.ly/2u5jtIL
-คำพิพากษา ศป.สูงสุด ที่ อร. 50/2562 http://bit.ly/2U6mz9R
-คำพิพากษา ศป.สูงสุด ที่ อร. 47/2562 http://bit.ly/315Coz6
-คำพิพากษา ศป.สูงสุด ที่ อร. 51/2562 http://bit.ly/2U7l4ID
-คำสั่ง ศป.สูงสุด ที่ คร. 268/2562 http://bit.ly/3aYQirB