ผู้ป่วยริดสีดวงมักจะมีอาการเลือดไหลติดกระดาษชำระ หลังการขับถ่าย และมีความรู้สึกเจ็บ ปวด ที่บริเวณรอบทวารหนัก ซึ่งอาการเหล่านี้อาจสร้างความกังวลให้กับใครหลายๆคน จนถึงขั้นแพลนนิคกันไปเลยทีเดียว แต่นั่นอาจเป็นเพราะคุณยังไม่รู้สึกกับโรคริดสีดวงอย่างแท้จริง และอาจจะยังไม่ทราบว่าอาการต่างๆของริดสีดวงนั้นสามารถทำให้หายขาดได้ด้วยตัวเอง หากรู้จักวิธีการรักษาที่ถูกต้อง

โรคริดสีดวงเกิดจากอะไร

ริดสีดวงทวารหนักเป็นโรคที่อยู่ในกลุ่มเส้นเลือดดำที่อยู่ใต้ผิวของเยื่อบุผนังบริเวณทวารหนักโป่งพอง มักเกิดจากปริมาณแรงดันที่อยู่ในเส้นเลือดทวารหนักที่เพิ่มสูงขึ้น จนทำให้มีอาการบวมและดันออกมาจนกลายเป็นติ่งริดสีดวง ซึ่งเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการออกแรงยกของหนักบ่อย ๆ ซึ่งจะทำให้เกิดแรงดันในช่องท้องเพิ่มสูงขึ้น การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก การเบ่งถ่ายอุจจาระแรงๆ มีอาการท้องผูกเป็นประจำ หรือมีอาการท้องเสียเรื้อรัง และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำเป็นต้น 

อาการที่บ่งบอกว่าเป็นโรคริดสีดวงมีอะไรบ้าง

โดยส่วนมากอาการของโรคริดสีดวงทวารที่สังเกตเห็นได้ชัดเจน คือจะมีเลือดสีแดงสดๆออกมาหลังจากการขับถ่ายอุจจาระ มีติ่งเนื้อโผล่ออกมาจากรูทวาร และให้ความรู้สึกเจ็บ ปวด คัน ซึ่งเป็นอาการที่ไม่เป็นอันตราย แต่หากปล่อยทิ้งไว้นานๆโดยไม่รีบรักษาให้ถูกวิธีก็อาจทำให้หัวริดสีดวงแตก และมีอาการรุนแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตได้

แนะนำวิธีรักษาริดสีดวงด้วยตัวเอง

เมื่อสักเกตตัวเองแล้วพบว่าคุณมีอาการของโรคริดสีดวง แต่ยังไม่อยากไปพบแพทย์ สามารถรักษาอาการเบื้อต้นได้ดังนี้

นั่งแช่ในน้ำอุ่นจัด

หากรู้สึกเจ็บปวดทวารหนักจากอาการของริดสีดวง แนะนำให้นั่งแช่ในน้ำอุ่นประมาณ 10-15 นาที ก่อนและหลังการขับถ่ายทุกวัน เพื่อช่วยลดการอักเสบ ช่วยลดการขยายตัวของหลอดเลือดดำ ช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดจากริดสีดวง และทำให้หลอดเลือดดำหดเล็กลง

ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร

การหารการกินส่งผลต่อโรคริดสีดวงได้โดยตรง ดังนั้นการทานอาหารที่มีกากใยสูงจำพวกผัก ผลไม้ และธัญพืชชนิดต่าง ๆ เช่น ข้าวกล้อง ข้าวบาร์เล่ย์ โฮลวีท ผักกะหล่ำดอก กะหล่ำปลี ผักกาดขาว กล้วยน้ำว้า แก้วมังกร แคนตาลูป ทับทิม ฝรั่ง เชอร์รี่ กระท้อนมะละกอ มะพร้าว มังคุด แอบเปิ้ล แตงไท ชมพู่ สตอเบอร์รี่ แตงโม และดื่มน้ำสะอาดมากๆ ซึ่งจะมีส่วนช่วยให้ระบบขับถ่ายของเราลื่นไหลมากขึ้น  

ยาแก้ริดสีดวงทวาร

ซึ่งในปัจจุบันก็มีให้เลือกมากมายหลายยี่ห้อ ซึ่งในแต่ละยี่ห้องก็จะมีส่วนผสม และสรรพคุณในการรักษาที่แตกต่างกันออกไป เช่น ยาแก้ริดสีดวงทวารที่มีส่วนผสมจากสมุนไพรต่างๆที่มีสรรพคุณรักษารักษาริดสีดวงตั้งแต่ต้นตอ ด้วยสูตรยาสมุนไพรโบราญโดยเน้นสมุนไพรที่สามารถรักษาอาการต่างๆของโรคได้อย่างตรงจุดถึง 5 ชนิด ได้แก่ เพชรสังฆาต อัคคีทวาร ใบมะกา โกฐกักกรา และมีความเข้มข้นของสมุนไพรมากกว่ายี่ห้ออื่นถึง 10 เท่า เพื่อรักษาให้หัวริดสีดวงแห้งไว เลือดหยุดไหล หัวริดสีดวงฝ่อเล็กลง บรรเทาอาการปวดอักเสบ กระตุ้นการทำงานของลำไส้ และช่วยลดโอกาสเป็นมะเร็งลำไส้ไปพร้อมๆกัน 

ใช้ยาเหน็บริดสีดวง

เป็นตัวยาที่มีลักษณะเป็นแท่งกระสวยเล็กๆ ที่จากขี้ผึ้งเคลือบตัวยา เพื่อให้สามารถเหน็บ หรือสอดเข้าไปที่บริเวณทวารหนักได้ง่าย เพื่อรักษาอาการต่างๆของริดสีดวง ซึ่งโดยปกติแล้วยาชนิดนี้จะถูกสั่งจ่ายโดยแพทย์ หรือหาซื้อได้ในร้านขายยาชั้นภายใต้คำแนะนำจากเภสัชกร เนื่องจากยาชนิดนี้มีส่วนผสมของ hydrocortisone, zinc oxide และ benzocaine ซึ่งเป็นสเตียรอยด์และยาชาเฉพาะจุด ดังนั้นก่อนการใช้ยาคนไข้จะต้องทำความเข้าใจอย่างละเอียด และใช้ยาอย่างถูกวิธี เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้

ทายาริดสีดวง

ยาทาริดสีดวงมีให้เลือกหลายประเภท ทั้งที่เป็นเนื้อครีม เนื้อเจล ที่มีส่วนผสมของ hydrocortisone, zinc oxide และ benzocaine เช่นเดียวกับที่อยู่ในยาเหน็บริดสีดวง ซึ่งจะช่วยลดอาการอักเสบ เจ็บ ปวด และอาการคันได้ดี นอกจากนี้ยังมียาทาชนิดขี้ผึ้งผสมสมุนไพรอีกด้วย แต่หากใครไม่สะดวกใช้ยาทา ก็สามารถใช้เป็นสเปรย์บรรเทาริดสีดวงทวาร ”อันโดะ” ที่มีส่วนผสมของสมุนไพรหลายชนิด เช่น ดอกดาวเรืองหม้อ อัลลันโทอิน ว่านหางจระเข้ น้ำแร่บริสุทธิ์ ใบบัวบก และนมผึ้งแทนได้เช่นกัน เพราะมีสรรพคุณช่วยบรรเทาอาการอักเสบ แสบ คัน รอบทวาร ช่วยสมานเเผล ช่วยลดการเสียดสีของผิว และให้ความรู้สึกสะอาดเย็นสบายนอกจากนี้ยังช่วยลดการติดเชื้อจากการใช้มือ มีความปลอดภัยสูงสตรีมีครรภ์สามารถใช้ได้

รักษาความสะอาดบริเวณทวาร

การรักษาความสะอาดบริเวณทวารหนักเป็นเรื่องสำคัญของคนเป็นโรคริดสีดวง เพราะหากดูแลเรื่องควาสะอาดไม่ดีพอห็อาจจะส่งผลทำให้เกิดการติดเชื้อลุกลาม จนทำให้อาการของริดสีดวงแย่ลง ดังนั้นหลังจากการเข้าห้องน้ำทุกครั้งจึงควรทำความสะอาดทวารหนักด้วย สบู่ทำความสะอาดริดสีดวง อันโดะ ที่มีสรรพคุณช่วยลดการอักเสบ บวม คัน ลดการติดเชื้อ ฆ่าเเบคทีเรีย ด้วยส่วนผสมของสมุนไพรหลายชนิด เช่น เพชรสังฆาต ใบบัวบก ทองพันชั่ง ฟ้าทะลายโจร และใบหญ้านางเป็นต้น

ฝึกขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลา

การขับถ่ายเป็นเวลาจะช่วยลดอาการท้อผูก และลดสารพิษที่ตกค้าในลำไส้ได้ และนอกจากนี้ยังควรหลีกเลี่ยงการนั่งเบ่งถ่ายเป็นเวลานาน ๆ หรือเลิกนิสัยเบ่งอุจจาระแรงๆ แต่หากยังมีอาการท้องผูกถ่ายไม่ออกจริงๆ แนะนำให้รับประทานอาหารเสริมที่มี ไฟเบอร์ หรือปรึกษาเภสัชเพื่อทานยาระบายในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อช่วยให้สามารถขับถ่ายได้ง่ายขึ้น (แต่ไม่ควรใช้ยาระบายเป็นประจำ) เพราะอาจทำให้ระบบการทำงานของลำไส้มีปัญหาในระยะยาวได้

การป้องกันตนเองจากริดสีดวง

1. ป้องกันไม่ให้ท้องผูกด้วยการรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง เช่น ผักและผลไม้

2. ดื่มน้ำสะอาดในปริมาณ 8-10 แก้ว/วัน เพื่อช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดี

3. ไม่เล่นโทรศัพท์ หรืออ่านหนังสือในขณะขับถ่าย

4. เข้าห้องน้ำเพื่อถ่ายอุจจาระในเวลาที่ปวดเท่านั้น ไม่ควรฝืนเบ่งแรงๆเพื่อถ่ายอุจจาระ

5. ไม่ใช้กระดาษชำระที่แข็งจนเกินไป เพราะอาจทำให้รูทวารหนักโดยบาดได้

สรุป

การรักษาโรคริดสีดวงด้วยตัวเองอาจจะได้ผลกับโรคริดสีดวงในบางระยะที่ไม่มีความรุนแรงมากเท่านั้น แต่สำหรับใครที่มีอาการรุนแรง หรือรักษาริดสีดวงด้วยตัวเองแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษาด้วยวิธีอื่น ซึ่งจะช่วยให้อาการของโรคไม่มีการพัฒนาความรุนแรงขึ้นไปมากกว่าเดิม