เลื่อนอีกรอบ Thailand Biennale, Korat 2021 หลังโควิดระบาดรอบใหม่ คาดวัคซีนมาถึงกุมภาพันธ์ พร้อมแสดงกรกฎาคม’๖๔ อาจนำศิลปินไทยแสดงผลงานเพิ่มในงานนานาชาติ พร้อมเตรียมเสนอการแสดงผลงานออนไลน์หากไม่ดีขึ้น

ตามที่กระทรวงวัฒนธรรมกำหนดให้จังหวัดนครราชสีมา เป็นสถานที่จัดงานการแสดงศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Korat 2021 ซึ่งเป็นกิจกรรมที่มีศิลปินจากทั่วโลกร่วมแสดงผลงานศิลปะ โดยก่อนหน้านี้ประเทศไทยเคยจัดงาน Thailand Biennale ครั้งที่ ๑ มาแล้วที่จังหวัดกระบี่ แต่ที่จังหวัดนครราชสีมากำหนดจัดงานช่วงปลายปีระหว่างธันวาคม ๒๕๖๓ ถึงมีนาคม ๒๕๖๔ แต่ด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ หรือโควิด-๑๙ จึงจำเป็นต้องเลื่อนมาจัดช่วงมิถุนายน-กันยายน ๒๕๖๔ แต่ล่าสุดเกิดการระบาดระลอกใหม่ขึ้น

เมื่อวันที่ ๕ มกราคม ๒๕๖๔ นายไชยนันท์ แสงทอง วัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมา เปิดเผยถึงกรณีการจัดงานการแสดงศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Korat 2021 กับ “โคราชคนอีสาน” ว่า “วันเวลาก็ปรับตามสถานการณ์ เนื่องจากศิลปินจากต่างประเทศยังไม่สามารถเดินทางเข้ามาสร้างงานศิลปะได้ ประกอบกับการคาดการณ์ว่า จะมีวัคซีนในเดือนกุมภาพันธ์ จึงต้องเลื่อนเวลาให้สอดรับกัน ซึ่งคาดว่า จะมีพิธีเปิดในวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๖๔ และจัดงานถึงวันที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๖๔ สอดคล้องกับที่กระทรวงวัฒนธรรมเสนอสมญานามถวายแด่ฟ้าหญิงจุฬาภรณ์ (สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี) อีกหนึ่งศิลปิน และเดือนกรกฎาคมเป็นเดือนพระราชสมภพของพระองค์ด้วย โดยกระทรวงวัฒนธรรมและจังหวัดนครราชสีมา จะทูลเชิญพระองค์เป็นประธานในพิธี ซึ่งรัฐบาลมีการวางแผนตามระยะเวลาที่กำหนดตามที่ได้แจ้งไว้ในเบื้องต้น ส่วนจำนวนงานศิลปะอาจจะต้องปรับ หรือนำผลงานของศิลปินนานาชาติที่จัดแสดงหรือดำเนินการแล้วมา โดยส่งโจทย์และให้ศิลปินสร้างงานศิลปะแล้วนำเข้ามา แต่มีปัญหาสำคัญ คือ ระยะเวลาที่นำผลงานเข้ามาอาจใช้เวลานานพอสมควร ซึ่งวันที่ ๗ มกราคม ๒๕๖๔ สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย (สศร.) กระทรวงวัฒนธรรม ในฐานะเจ้าภาพ จะจัดประชุมเพื่อพูดคุยกับนางสาวยูโกะ ฮาเซกาว่า (Ms.Yuko Hasegawa) ผู้กำกับฝ่ายศิลป์ ประเทศญี่ปุ่น เกี่ยวกับการปรับแผนจำนวนศิลปินนานาชาติ โดยอาจจะเพิ่มจำนวนศิลปินคนไทย เพื่อสร้างโอกาสให้ศิลปินชาวไทยในการเพิ่มผลงานมากขึ้น”

“ขณะนี้มีรายชื่อศิลปินชัดเจนทั้ง ๑๐ คนแล้ว โดย มทร.อีสานเป็นผู้สร้างงานให้ แต่เนื่องจากเป็นข้อตกลงของผู้จัดจึงยังไม่สามารถเปิดเผยชื่อศิลปินได้ ส่วนพื้นที่ยังเป็น ๓ อำเภออยู่ คือ อำเภอปากช่อง (เขาใหญ่) อำเภอเมือง และอำเภอพิมาย โดยจะเป็นผลงานถาวรของจังหวัด ขณะนี้เริ่มเป็นรูปเป็นร่างแล้วบางส่วน เช่นที่สวนสัตว์นครราชสีมา เป็นผลงานของผศ.บุญเสริม เปรมธาดา ศิลปินที่มีชื่อเสียงของไทย และเคยได้รับหลายรางวัลจากต่างประเทศ โดยฐานรากนั้นสร้างเสร็จแล้ว เป็นโครงสร้างไม้ ตามแนวคิดคือ รังนก ที่สอดคล้องกับสวนสัตว์ ซึ่งนำไม้มาจากภาคเหนือ เป็นความคืบหน้าในส่วนของศิลปินไทย ส่วนศิลปินคนอื่น เช่น อาจารย์กฤช งามสม และอาจารย์ประสิทธิ์ วิชายะ ก็จะสร้างงานในพื้นที่ของตน ซึ่งมีการขับเคลื่อนอยู่ บริเวณจัดแสดงงานศิลปะก็เริ่มทำฐานเพื่อนำผลงานมาจัดแสดงต่อไป คาดว่าช่วงเดือนเมษายนจะเห็นผลงาน พร้อมทั้งปรับปรุงพื้นที่ก่อนการจัดแสดงในส่วนของผลงานถาวร”

นายไชยนันท์ เปิดเผยอีกว่า “สำหรับพื้นที่จัดแสดงในจังหวัดนครราชสีมานอกจาก ๓ อำเภอแล้ว ยังมีหอศิลป์และพิพิธภัณฑ์ที่จัดโดยเอกชน โรงเรียน และภาครัฐ ซึ่งทำเป็นเส้นทางเพื่อเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตชุมชน เช่น อำเภอโชคชัย (ด่านเกวียน) อำเภอปักธงชัย พยายามเชื่อมโยงให้เป็นเส้นทาง เพราะเมื่อนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาจะดูเพียงชิ้นงานเดียวไม่ได้ เราต้องการเชื่อมโยงเศรษฐกิจถึงชุมชนให้มากขึ้น ซึ่งจังหวัดกำลังวางแผนและทาง สศร. ก็เห็นด้วยว่าชุมชนต้องได้รับประโยชน์”

สำหรับรูปแบบงาน Thailand Biennale, Korat 2021 นั้น นายไชยนันท์ แสงทอง เปิดเผยว่า “เนื่องจาก Yuko Hasegawa มองว่าโคราชมีทุน ๓ ด้าน คือ ๑.ทุนทางธรรมชาติ เช่น อำเภอปากช่อง (เขาใหญ่) ๒.ทุนทางสังคมวัฒนธรรม โคราชมีกลุ่มศิลปินที่หลากหลาย จึงต้องดึงเข้ามามีส่วนร่วมมากขึ้น และ ๓.ทุนทางสถาบัน ที่ต้องการให้เด็กและเยาวชนที่เรียกว่า Young Biennale เพื่อให้เรียนรู้ประสบการณ์จากศิลปินที่มาสร้างผลงานในครั้งนี้ เป็นแรงบันดาลใจในการสร้างงานศิลปะ และสร้างบุคคลที่มีความรู้ด้านงานศิลปะเพิ่มมากขึ้นในจังหวัดนครราชสีมา ซึ่งเป็นสิ่งที่คาดหวังในอนาคต เช่น ผลงานของ Sandra Cinto ศิลปินจากประเทศบราซิล ที่จะสร้างผลงานบริเวณอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี (ย่าโม) โดยกำหนดให้เด็กและเยาวชน ตั้งแต่ระดับประถมถึงอุดมศึกษา ให้สร้างงานของตนเอง ในหัวข้อ “อนาคตเมืองโคราช” เพื่อส่งเสริมและพัฒนานักเรียนทางด้านจิตรกรรมร่วมสมัย และให้มีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์ผลงานของศิลปิน Sandra Cinto ในโครงการแสดงศิลปกรรมร่วมสมัยนานาชาติ Thailand Biennale, Korat 2021 ซึ่งเป็นการบูรณาการระหว่างงานศิลปะกับชุมชน อีกทั้งยังส่งเสริมการปลูกฝังรสนิยมทางด้านสุนทรียศาสตร์จากเยาวชนในโคราชกว่า ๑๐๐ คนที่ร่วมแสดงผลงาน และ มทร.อีสานเป็นผู้ประสานงานในกิจกรรมดังกล่าว ส่วนศิลปินท่านอื่นก็จะนำ ๓ ทุนที่ตั้งไว้มาจัดแสดงงานศิลปะเช่นกัน โดยเน้นไปที่ทุนทางสถาบันการศึกษา เนื่องจากโคราชมีเด็กและเยาวชนรุ่นใหม่ ซึ่งจังหวัดต้องการให้สถาบันการศึกษาเข้ามาเรียนรู้งานศิลปะ เนื่องจากคนไทยส่วนใหญ่อาจจะเสพงานศิลปะไม่ค่อยเข้าใจ จึงต้องส่งเสริมให้เข้าใจงานศิลปะมากขึ้น ประกอบด้วยข้อมูลและแนวคิดของศิลปิน เพื่อให้เข้าใจศิลปินเพิ่มมากขึ้นด้วย”

“ส่วน Korat Art Map นั้น พยายามครอบคลุมให้ได้ทั้งหมด แต่อยู่ที่ว่าชุมชนในพื้นที่จะตอบรับมากน้อยเพียงใด ส่วนการดำเนินงานขณะนี้ยังไม่ถึง ๑๐๐% เนื่องจากต้องปรับตามสถานการณ์ตลอด แต่ในเรื่องผลงานศิลปะก็ยังดำเนินการอยู่ ด้านงบประมาณถูกตัดไปบ้างเนื่องจากต้องนำไปช่วยเหลือในสถานการณ์โควิด-๑๙ แต่จะเพิ่มเติมในส่วนพิธีเปิดเพื่อต้อนรับฟ้าหญิงจุฬาภรณ์ฯ ซึ่งต้องดึงงบประมาณมาในส่วนนี้” วัฒนธรรมจังหวัดฯ กล่าว

นายไชยนันท์ แสงทอง กล่าวท้ายสุดว่า “ขอเชิญชวนชาวโคราชมาร่วมเป็นเจ้าภาพงานศิลปะนานาชาติ Thailand Biennale, Korat 2021 ซึ่งมีทั้งนักท่องเที่ยวและคนต่างถิ่นที่จะเข้ามา ขณะนี้กลุ่มเป้าหมายจะเป็นนักท่องเที่ยวจากจังหวัดใกล้เคียงที่เดินทางมาในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน ต้องร่วมเป็นเจ้าบ้านที่ดี โดยจังหวัดได้จัดทำการอบรมหลักสูตรออนไลน์การเป็นเจ้าบ้านที่ดี ชื่อ KORAT GOOD HOST ที่ประกอบด้วยรูปแบบการทักทาย ทั้งภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และภาษาจีน เพื่อให้มีองค์ความรู้ และมีความพร้อมในการต้อนรับนักท่องเที่ยว ส่วนสถานการณ์โควิด-๑๙ รอบใหม่ เราก็ดำเนินการตามที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดอย่างเคร่งครัด แต่เราสร้างการเรียนรู้ ดังนั้นหากสถานการณ์ทำให้ไม่สามารถดำเนินการได้จริงๆ อาจจะต้องจัดทำเป็นระบบออนไลน์ เพื่อให้เข้ามาชมผลงาน เนื่องจากไม่สามารถเดินทางมาชมได้ด้วยตนเอง ซึ่งเป็นแนวทางที่จะเสนอในวันที่ ๗ มกราคมนี้”

ทั้งนี้ งานมหกรรมศิลปะนานาชาติ ครั้งที่ ๒ หรือ Thailand Biennale, Korat 2021 เป็นการดำเนินงานร่วมกับสำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย เพื่อนำศิลปะและวัฒนธรรมมาส่งเสริม การท่องเที่ยว และเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจจากทุนทางวัฒนธรรม วิถีชีวิตของชุมชน ให้นักท่องเที่ยวขาวไทยและต่างประเทศ ที่เดินทางมาพักอาศัยในจังหวัดนครราชสีมา ร่วมชื่นชมผลงานด้านศิลปะของศิลปินนานาชาติจากทั่วโลก โดยจัดแสดงทั้งหมด ๓ จุด คือ อำเภอปากช่อง (เขาใหญ่) อำเภอเมือง และอำเภอพิมาย ในระหว่างวันที่ ๙ กรกฎาคม-๑๙ กันยายน ๒๕๖๔

นสพ.โคราชคนอีสาน ปีที่ ๔๖ ฉบับที่ ๒๖๖๑ วันพุธที่ ๖ - วันอังคารที่ ๑๒ เดือนมกราคม พุทธศักราช ๒๕๖๔