จากพระบรมราโชบายของ “พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร” เรื่อง “ขาดทุนคือกำไร” นำมาซึ่งแรงบันดาลใจในการนำมาใช้เพื่อพัฒนาองค์กรการศึกษา ภายใต้โครงการ “กาแฟศูนย์บาท” ปัจจุบันกำลังเป็นที่สนใจในวงการการศึกษาและประชาชนทั่วไป 

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต ๕ โดย ดร.สมเกียรติ ชิดไธสง ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา นครราชสีมา เขต ๕ (ผอ.สพป.นม.เขต ๕) มีแนวคิดในการนำพระบรมราโชบายด้านต่างๆ มาประยุกต์ใช้เพื่อให้เหมาะสมกับเหตุการณ์ปัจจุบัน และมอบหมายให้ ดร.ปฐมเกียรติ ไชยคำ รอง ผอ.สพป.นม. เขต ๕ และกลุ่มงานอำนวยการดำเนินการแปลงนโยบายสู่การปฏิบัติ ได้ดำเนินการปรับปรุงอาคารบ้านนักพัฒนาซึ่งเดิมใช้สำหรับประชุมกลุ่มย่อย เป็นเรือนกาแฟเพื่อบริการกาแฟและเครื่องดื่มอื่นๆ แก่ ผู้บริหาร ครู และบุคลากร รวมถึงประชาชนผู้มาติดต่อราชการแบบทานฟรี โดยตั้งชื่อว่า “กาแฟศูนย์บาท” 

ดร.สมเกียรติ ชิดไธสง ผอ.สพป.นม.เขต ๕

ดร.ปฐมเกียรติ ไชยคำ รอง ผอ.สพป.นม. เขต ๕

ดร.สมเกียรติ ชิดไธสง ผอ.สพป.นม.เขต ๕ ผู้ให้นโยบายเรื่องนี้กล่าวถึง “กาแฟศูนย์บาท” ว่า เป็นแนวคิดเพื่อยกระดับการให้บริการ โดยปรับปรุงพื้นที่ใช้สอยให้เกิดประโยชน์สูงสุด สำหรับเรือนกาแฟแห่งนี้จะมีกาแฟบริการฟรีและให้สามารถบริการได้ทุกคนทุกวัน กาแฟที่บริการประกอบด้วยกาแฟสดหลากหลายเมนู เช่น เอสเปรสโซ่ คาปูชิโน่ ม็อคค่า อเมริกาโน่ บริการทั้งร้อนและเย็น นอกจากนี้ ยังมีกาแฟสำเร็จรูป (3in1) และเครื่องดื่มชนิดอื่นบริการเหมือนร้านกาแฟทั่วไป ซึ่งในการบริการจะมีเจ้าหน้าที่ให้บริการ โดยคุณสมบัติคือต้องพัฒนาตนเองสู่นักบริการมืออาชีพ มีอัธยาศัยไมตรีดี 

นอกจากการบริการกาแฟและเครื่องดื่มดังกล่าว เรือนกาแฟศูนย์บาท ยังมีบริการเครื่องคอมพิวเตอร์ WiFi ฟรี พร้อมเครื่องพิมพ์ เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้มาติดต่อราชการทุกคนที่มีความจำเป็นต้องใช้ โดยเรื่องนี้มีเจตนาที่ซ่อนไว้คือ ต้องการลดการเดินทางของครูและบุคลากรในการเดินทางและใช้เทคโนโลยีช่วย กล่าวคือ หากมีครูมาติดต่อราชการแล้วปรากฏว่าลืมเอกสารหรือมีแต่เอกสารไม่ครบหรือไม่ถูกต้อง ครูที่โรงเรียนสามารถส่งเอกสารมาทาง email, line หรือ ช่องทางอื่น ซึ่งสามารถดาวน์โหลดและพิมพ์ฟรีได้ที่เรือนกาแฟศูนย์บาทแห่งนี้ 

สำหรับ “กาแฟศูนย์บาท” นั้น ดร.สมเกียรติ บอกว่า ในหลวงรัชกาลที่ ๙ มีพระบรมราโชบายเกี่ยวกับคำว่า “ขาดทุนคือกำไร” การดำเนินการ “กาแฟศูนย์บาท” ก็ดำเนินการในลักษณะเดียวกัน ซึ่งถือเป็นแรงบันดาลใจที่ยิ่งใหญ่ การที่ผู้บริหารสถานศึกษา ครูและบุคลากร และผู้มาติดต่อราชการ มีสถานที่บริการที่ครอบคลุมความต้องการ มีจุดพักผ่อน มีที่ได้พูดคุยกัน จะสามารถสร้างบรรยากาศการทำงานที่ดี สร้างความร่วมมือในการทำงาน ที่สำคัญการบริการของบุคลากรจะเปลี่ยนบทบาทเป็นผู้ให้บริการที่เต็มไปด้วยอัธยาศัยไมตรีที่ดีต่อกัน บรรยากาศการทำงานร่วมกันที่ดี ถึงแม้เราจะขาดทุนจากกาแฟศูนย์บาท แต่เราได้กำไรจากสิ่งที่กล่าวมา ซึ่งถือว่าคุ้มค่ามาก 

“จากการดำเนินการซึ่งเพิ่งจะเปิดบริการเมื่อวันจันทร์ที่ ๔ มกราคม ๒๕๖๔ มีผู้บริหารสถานศึกษา ครู บุคลากร ประชาชนผู้มาติดต่อราชการ ซึ่งรวมถึงข้าราชการบำนาญ ชื่นชมในการบริการและได้บริจาคโดยเติมเงินในกล่องทิป ซึ่งเพียงพอต่อการให้บริการต่อ และเป็นปรากฏการณ์หนึ่งที่แสดงถึงความพึงพอใจของผู้รับบริการ นี่คือกำไรอีกประการหนึ่งที่เราได้รับ และในการปรับปรุงเรือนกาแฟ ให้มีความสวยงาม เนื่องจากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา เป็นหน่วยงานต้นสังกัดของโรงเรียน เรามีครูที่มีความรู้ความสามารถหลายด้าน และมีนักเรียนซึ่งเป็นผลผลิตอีกจำนวนมากเช่นเดียวกัน ดังนั้น ในการแต้มสีสันของเรือนกาแฟในครั้งแรก กำหนดเป็นการวาดภาพโดยครูศิลปะ และใช้ชอล์กในการวาด ซึ่งชุดภาพปัจจุบันเป็นที่ชื่นชอบของผู้มาเยี่ยมเยียนและเป็นจุดเช็คอิน สำหรับการถ่ายภาพ และอนาคตการวดภาพต่างๆ จะผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนผู้วาด โดยอาจจะเป็นครูหรือนักเรียนซึ่งแนวคิด (theme) การวาดอาจเป็นไปตามช่วงเหตุการณ์หรือวันสำคัญต่างๆ เช่น ปีใหม่ สงกรานต์ วันสำคัญทางศาสนาวันสำคัญที่เกี่ยวกับชาติ และพระมหากษัตริย์”

นอกจากนี้ “เรือนกาแฟศูนย์บาท” ยังจะพัฒนาไปสู่การเป็นศูนย์/สถานที่จัดวางสินค้า สถานที่แสดงผลงานนักเรียนเพื่อจำหน่ายและสร้างรายได้ต่อไป นี่คือผลที่เกิดจาก “กาแฟศูนย์บาท” ที่ดำเนินการตามพระบรมราโชบาย “ขาดทุนคือกำไร” ของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร พระมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ของโลก 

นสพ.โคราชคนอีสาน ปีที่ ๔๖ ฉบับที่ ๒๖๗๓ วัวันพุธที่ ๗ - วันอังคารที่ ๒๐ เดือนเมษายน พุทธศักราช ๒๕๖๔