October 26,2021
“เศรษฐกิจอีสานหลังโควิด”
เป็นเวลาเกือบ ๒ ปีแล้วที่เราต้องเผชิญกับโรคระบาดโควิด-๑๙ นับเป็นมหันตภัย ที่สร้างผลกระทบไปในทุกด้าน
เศรษฐกิจตกต่ำอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน สำหรับภาคอีสานที่มีประชากรมากถึง ๑ ใน ๓ ของประเทศ ได้รับผลกระทบด้านแรงงานมาก ที่สุด เพราะรายได้ของภาคมาจากการขายแรงงาน ขนาดเศรษฐกิจของภาคอีสานมีเพียง ๙% ของทั้งประเทศ หรือแค่ ๑.๕ ล้านล้านบาท รายได้ของคนอีสานมีเพียงปีละ ๘๔,๐๐๐ บาท เมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้านเช่น สปป.ลาว เขามีถึง ๘๕,๐๐๐ บาท
ทวิสันต์ โลณานุรักษ์ ประธานกิตติมศักดิ์หอการค้าจังหวัดนครราชสีมา อดีตเลขาธิการหอการค้าภาคอีสาน
๒๐ จังหวัดของภาคอีสาน มี ๔ จังหวัดที่มีระบบเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุด หรือ Big 4 ประกอบด้วย โคราช, ขอนแก่น, อุบลฯ และอุดรธานี
หลังโควิด เศรษฐกิจของอีสาน จะไปทางไหน? ต้องจับตาดู ๔ ทหารเสือ ที่จะขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจของประชากร ๒๐ ล้านคน
๑) ภาคอุตสาหกรรม มีสัดส่วนของระบบเศรษฐกิจ อยู่ที่ ๑๙% ต่อ GDP มีกำลังผลิตสำคัญอยู่ที่โคราช แรงงานของภาครวมกันแล้วมีถึง ๙.๗ ล้านคน หลังโควิดจะได้เห็นการเปลี่ยนแปลงของภาคอุตสาหกรรม รูปแบบ การผลิตที่ใช้คนน้อยลง อุตสาหกรรมยานยนต์จะเป็นระบบไฟฟ้าแทนระบบเก่า ทำให้ โรงงานต้องเปลี่ยนเครื่องจักรใหม่หมด บางอุตสาหกรรมถือโอกาสย้ายฐานการผลิตไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ที่มีแรงจูงใจด้านภาษีและค่าแรงที่ต่ำกว่าไทย
๒) ภาคการเกษตร ยังถือว่ามีสัดส่วนต่อ GDP สูงสุดของภาค เรามีพืชเศรษฐกิจ ที่สำคัญ เช่น ช้าว, มันสำปะหลัง, อ้อย และ ยางพารา รวมทั้งผลไม้บางชนิด ภาคเกษตร ยังมีมีปัญหาซ้ำซากกับเรื่ีองเดิมๆ ไม่ว่าความแห้งแล้ง ราคาผลผลิตที่ตกต่ำ และปุ๋ยมีราคา แพง ปีนี้มาเจอน้ำท่วมอีก ไร่นาบ่อปลาเสียหาย เป็นจำนวนมาก เกษตรกรแทบสิ้นเนื้อประดา ตัว หลังโควิด ลูกหลานที่เคยไปขายแรงงานในภาคอุตสาหกรรม และงานบริการตกงานจากโควิด-๑๙ กลับมาอยู่ที่บ้าน หลายคนเริ่มต้นด้วยการทำเกษตรกับครอบครัว ไม่หันหลังกลับไปใช้ชีวิตคนขายแรงในเมืองอีก นักศึกษาจบใหม่ก็เริ่มสนใจภาคเกษตรมากขึ้น เพราะการแข่งขันในเขตเมืองมีต้นทุนสูง รายได้ไม่พอกับรายจ่าย
๓) ภาคพาณิชยกรรมในอีสานบูมมาก เนื่องจากเป็นภาคที่มีประชากรมากที่สุด ธุรกิจค้าปลีกทุกค่ายมุ่งมายึดพื้นที่ เฉพาะที่โคราช มีห้างค้าปลีกขนาดใหญ่ถึง ๓ แห่ง มีเนื้อที่ให้บริการเกือบ ๑ ล้านตารางเมตร นี่คือสาเหตุที่ค้าปลีกท้องถิ่นต้องปิดตัวลงเป็นจำนวนมาก เพราะการแข่งขันสูง หลังโควิด รูปแแบบการค้าปลีกเปลี่ยนไปมาก จากเดิมที่ตั้งร้านคอยรับลูกค้า มาเป็นระบบไปหาลูกค้าถึงบ้าน และระบบออนไลน์ที่กำลังนิยมกันมาก ธุรกิจขนส่งถือเป็นโอกาสทอง คนรุ่นใหม่หันมาค้าขายผ่านออนไลน์ และประสบความสำเร็จสูงมาก เพราะตลาดมีขนาดใหญ่ ย่านการค้าในอดีตกลายเป็นเพียงบ้านอยู่อาศัย ตัวอย่างเช่น ย่านถนนจอมพลโคราช วันนี้เงียบเหงา สะท้อนได้จากราคาซื้อขายอาคารพาณิชย์ที่มีราคาลดลง
๔) ภาคบริการและการท่องเที่ยว ถือว่ายังมีโอกาสขยายตัวได้อีกมาก จำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามายังภาคอีสาน มีเพียง ๓% ของจำนวนทั้งหมด เมื่อรัฐบาลประกาศเปิดประเทศแบบไม่มีการกักตัว เริ่มวันที่ ๑ พฤศจิกายนนี้ ภาคอีสานย่อมมีโอกาสนำเสนอแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและด้าน วัฒนธรรมที่ชาวตะวันตกชื่นชอบกันมาก โคราชมีอุทยานไดโนเสาร์ ขนาดใหญ่ที่สุดของอาเซียน เนื้อที่เกือบ ๑,๐๐๐ ไร่ อยู่ในเขตอำเภอเมือง อยู่ระหว่างการพัฒนา นักท่อง เที่ยวจากจีน ที่เคยมาเที่ยวประเทศไทย ปีละ กว่า ๑๐ ล้านคน เส้นทางรถไฟความเร็วสูงจากเมืองคุนหมิง ที่เข้ามาทาง สปป.ลาว ระยะทาง ๔๑๔ กิโลเมตร จะเปิดใช้บริการในวันที่ ๒ ธันวาคมนี้ นักท่องเที่ยวชาวจีน จะเดินทางเข้าสู่ไทยได้สะดวกยิ่งขึ้น เสียดายที่โครงการรถไฟความเร็วสูงของเรา ระหว่าง กทม.-โคราช ระยะทาง ๒๕๓ กิโลเมตรเพิ่งสร้างได้แค่ ๓.๕ กิโลเมตรเท่านั้น และโครงการจากโคราช-หนองคาย อีก ๓๕๖ กิโลเมตร คงต้อง ใช้เวลาอีกนาน นี่คือการเสียโอกาสด้านการท่องเที่ยวของภาคอีสาน โรงแรมขนาดใหญ่ประกาศขายกิจการ อาจยังไม่ค่อยมั่นใจ หรือ สายป่านที่ยาวไม่พอ
หลังโควิด คงประมาณปี ๒๕๖๖ เศรษฐกิจของภาคอีสาน ถ้ามีการเตรียมความพร้อมที่ดี เราก็จะเป็นภูมิภาคที่มีศักยภาพ และมีเศรษฐกิจที่มั่นคง เพราะเรามีทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรมนุษย์ และยังเป็นศูนย์กลางของภูมิภาคอินโดจีน ที่มีการคมนาคมเชื่อมโยงกันอย่างสมบูรณ์ วิกฤตฺ ครั้งนี้ เราต้องพัฒนาเพื่อไปสู่โอกาสให้ได้
• ทวิสันต์ โลณานุรักษ์
ประธานกิตติมศักดิ์หอการค้าจังหวัดนครราชสีมา
อดีตเลขาธิการหอการค้าภาคอีสาน
นสพ.โคราชคนอีสาน ปีที่ ๔๗ ฉบับที่ ๒๗๐๐ วันพุธที่ ๒๐ เดือนตุลาคม - วันอังคารที่ ๒ เดือนพฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๖๔
838 1,607
