นายสุ-นางบุญสวน กิ่งโพธิ์แก้ว สองสามีภรรยา เกษตรกรบ้านห้วยจระเข้มาก ต.บ้านบัว อ.เมือง จ.บุรีรัมย์  แบ่งพื้นที่ว่างรอบบริเวณบ้านประมาณ ๕ ไร่ ปรับเปลี่ยนหันไปปลูกเงาะ ทุเรียน ผสมผสานกับมะนาว และกล้วยอีกหลากหลายสายพันธุ์ โดยได้ทดลองปลูกทุเรียนสายพันธุ์หมอนทองจำนวน ๑๐๐ ต้น ขณะนี้สามารถเก็บผลผลิตขายได้แล้วกว่า ๒๐ ต้นเป็นเวลากว่า ๔ ปีแล้ว และปลูกเงาะโรงเรียนอีกจำนวน ๒๐ ต้น ให้ผลผลิตแล้ว ๔ ปี 
          นอกจากนี้ยังได้ปลูกมะนาว และกล้วยหลายสายพันธุ์อีกอย่างละ ๑๐๐ ต้นสลับกับต้นทุเรียน และเงาะในแปลงเดียวกันด้วย เพื่อให้สามารถเก็บผลผลิตขายได้ตลอดทั้งปี จากเมื่อก่อนก็ปลูกเพียงพืชผักสวนครัว และทำนาเหมือนกับเกษตรกรคนอื่นๆ ในหมู่บ้าน แต่ก็ประสบปัญหาเรื่องดิน ฟ้า อากาศ และราคา แต่หลังจากหันมาปลูกเงาะ ทุเรียน ผสมผสานกับมะนาว และกล้วย ก็ทำให้มีรายได้เฉลี่ยปีละ ๔-๕ แสนบาท และคาดว่า หากทุเรียน และเงาะที่ปลูกไว้ให้ผลผลิตได้เต็มที่ทุกต้นจะมีรายได้เพิ่มขึ้นมากกว่านี้  
          บุญสวน กิ่งโพธิ์แก้ว ผู้เป็นภรรยา บอกว่า ช่วงแรกที่นำต้นทุเรียน และเงาะ มาทดลองปลูกสลับกับมะนาว และกล้วย ก็มีเกษตรกรในหมู่บ้านหลายคนพูดว่า ไม่ได้ผลผลิตหรอกเพราะไม่ใช่พื้นที่ที่ดินจะปลูกเงาะ ทุเรียนได้ แต่ตนก็พยายามศึกษาหาความรู้วิธีการปลูกและดูแลรักษาจากหลายๆ ด้าน โดยเฉพาะทุเรียนเป็นไม้ผลที่ชอบพื้นที่ชุ่มชื้น ตนก็ใช้วิธีต่อท่อเป็นระบบน้ำหยดและสปริงเกอร์ไปตามแปลงที่ปลูก ที่สำคัญจะไม่ใช้สารเคมี แต่ใช้วิธีแบบธรรมชาติ คือ นำใบและลำต้นของต้นกล้วยที่เก็บผลผลิตแล้วมาใส่บริเวณโคนต้นทุเรียน เพื่อให้เกิดความชุ่มชื้นและเป็นปุ๋ยโดยธรรมชาติ และใช้น้ำหมักชีวภาพรดบำรุง และกำจัดวัชพืช ทำให้เงาะ  ทุเรียน ที่ปลูกปลอดสาร ทั้งยังมีรสชาติหวาน กรอบ อร่อย ไม่แพ้จังหวัดที่เป็นแหล่งปลูกเงาะ ทุเรียนเลยทีเดียว หลังจากหลายคนได้ลิ้มรสชาติแล้วจะติดใจ ซึ่งขณะนี้ทุเรียนที่ออกลูกแล้วอีกประมาณ ๑ เดือนจะแก่สุกเต็มที่  มีทั้งข้าราชการ พนักงานธนาคาร และประชาชนทั่วไป แห่มาจองไว้ล่วงหน้าทั้งจองเป็นลูก และจองทั้งต้นจนไม่เพียงพอต่อความต้องการแล้ว และขณะนี้ก็ได้ทดลองปลูกมังคุดเพิ่มเติมอีก ซึ่งหากเกษตรกรรายใดที่สนใจก็สามารถมาเรียนรู้และซื้อต้นพันธุ์ที่สวนของตนเองได้

          ด้าน “ทำนุ ปัญญารัมย์” เกษตรอำเภอเมืองบุรีรัมย์ บอกว่า นายสุ และนางบุญสวน ปรับเปลี่ยนหันมาปลูกทุเรียน และเงาะผสมผสานกับมะนาว กล้วย ด้วยวิธีธรรมชาติโดยไม่ใช้สารเคมี แต่กลับให้ผลผลิตดีเกินคาด ถือว่าเป็นเกษตรกรรายแรกของอำเภอเมืองบุรีรัมย์ ที่ประสบผลสำเร็จในการปลูกเงาะ ทุเรียน สามารถสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรปีละหลายแสนบาท ถือเป็นเกษตรกรตัวอย่างให้กับเกษตรกรรายอื่น ที่คิดจะปรับเปลี่ยนหันมาทำการเกษตรแบบผสมผสานได้เป็นอย่างดี ซึ่งทางสำนักงานเกษตรอำเภอและเกษตรจังหวัดก็พร้อมที่จะให้คำแนะนำทั้งยังสามารถมาเรียนรู้วิธีการปลูกของสองสามีภรรยาได้

นสพ.โคราชคนอีสาน  ปีที่ ๔๓ ฉบับที่ ๒๕๑๐ วันพฤหัสบดีที่ ๒๑ - วันจันทร์ที่ ๒๕ เดือนมิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๖๑